Çdo vit, miliona copa shkëmbore nga hapësira digjen në atmosferën e Tokës, shumë prej të cilave për një kohë të shkurtër ndizen dhe shfaqen në qiell si "yje që gjuanin". Por sa prej tyre i mbijetojnë zhytjeve të tyre me shpejtësi të lartë për të goditur tokën?

Shkëmbinjtë nga hapësira që zbarkojnë në Tokë njihen si meteoritë. Ndikimet gjigante, si ai që ka të ngjarë t'i japë fund mbretërimit të dinozaurëve rreth 66 milionë vjet më parë, të shkaktuara nga një asteroid ose kometë me përmasa rreth 10 kilometra të gjerë, janë jashtëzakonisht të rralla. Në vend të kësaj, shumica e shkëmbinjve që bien në Tokë janë shumë të vegjël dhe relativisht pak i mbijetojnë rënies së tyre të zjarrtë përmes atmosferës së Tokës.

Shkencëtarët vlerësojnë se më pak se 10,000 meteoritë përplasen në tokën ose ujin e Tokës, që është një pikë në kovë në krahasim me Hënën, e cila nuk ka atmosferë dhe goditet nga madhësi të ndryshme të shkëmbinjve hapësinorë. Rreth 11 deri në 1,100 ton (10 deri në 1,000 tonë metrikë) - masa e rreth 5.5 makinave, pluhuri i shkëmbinjve hapësinor godet në ditë dhe rreth 33,000 përplasje të shkëmbinjve hapësinorë me madhësi sa një top pingpong, raporton Live Science.

Shkëmbinjtë hapësinorë që zakonisht përfundojnë si meteoritë njihen si asteroidë të vegjël, ose anëtarët më të vegjël të sistemit diellor. Këto variojnë në madhësi nga gurët me përmasa rreth 1 metër të gjerë deri te mikrometeoroidet në madhësinë e kokrrave të pluhurit, sipas Shoqatës Amerikane të Meteorëve.

Meteoritët në përgjithësi janë fragmente asteroidësh ose kometash. Megjithatë, disa mund të jenë mbeturina të shpërthyera nga planetët ose hënat. Për shembull, ka më shumë se 300 meteoritë të njohur që kanë origjinën si pjesë të Marsit, sipas Shoqërisë Meteoritike.

Ndërsa meteoritët kalojnë nëpër atmosferën e Tokës, ata digjen nga fërkimi i ajrit dhe prodhojnë vija drite në të gjithë qiellin: këta shkëmbinj flakë që bien quhen meteorë. Një meteor shumë i ndritshëm njihet si një top zjarri, sipas AMS. Mijëra topa zjarri flakërojnë në qiellin e Tokës çdo ditë, por shumica e tyre ndodhin mbi oqeane dhe rajone të pabanuara, dhe shumë prej tyre janë të maskuar nga drita e ditës, vuri në dukje AMS.

Shumica e meteorëve të zbuluar në Tokë "vijnë nga shirat e meteorëve të lidhur me pluhurin e lëshuar nga kometat", tha Gonzalo Tancredi, një astronom në Universitetin e Republikës në Montevideo, Uruguai. Sidoqoftë, shirat e meteorëve nuk prodhojnë meteoritë, pasi ata në shira të tillë janë zakonisht shumë të brishtë për t'i mbijetuar rënies në tokë, tha Tancredi për Live Science.

Për të vlerësuar se sa meteoritë godasin me sukses Tokën çdo vit, Tancredi analizoi të dhënat nga Shoqëria Meteoritike. Nga viti 2007 deri në vitin 2018, ka pasur 95 raporte të rënies së meteoritëve në Tokë, me një normë mesatare prej rreth 7.9 raportesh në vit.

Është e pamundur të dihet me siguri se sa meteorë bien në oqean dhe zhyten në fund të pazbuluar. Megjithatë, 29% e sipërfaqes së Tokës është e mbuluar nga toka. Zonat urbane, në të cilat jetojnë rreth 55% e njerëzve, mbulojnë rreth 0.44% të tokës, vuri në dukje Tancredi.

Tancredi vlerësoi se numri i përgjithshëm i meteoritëve tokësorë që bien mbi Tokë ishte afërsisht i barabartë me numrin e meteoritëve të raportuar në zonat urbane, pjesëtuar me përqindjen e tokës së Tokës të mbuluar nga shtrirja urbane. Në përgjithësi, ai vlerësoi se ndoshta ka "rreth 6,100 rënie meteoritësh në vit mbi të gjithë Tokën dhe rreth 1,800 mbi tokë", tha Tancredi.

Tancredi vuri në dukje se shkëmbinjtë hapësinorë me përmasa rreth 10 metra të gjerë pritet të hyjnë në atmosferën e Tokës çdo gjashtë deri në 10 vjet. Një shkëmb mjaft i madh për të gjeneruar një shpërthim si ai i ngjarjes Tunguska të vitit 1908 në Rusi ndodh çdo 500 vjet, shtoi ai. Një ndikim i madh kozmik nga një shkëmb rreth 1 kilometër i gjerë vlerësohet të ndodhë çdo 300,000 deri në 500,000 vjet, ndërsa një përplasje si ajo që i dha fund periudhës së Kretakut dhe zhduku dinozaurët mund të ndodhë një herë në 100 milionë deri në 200 milionë vjet, tha ai./Motilokal.com