Astronomët besojnë se kanë zbuluar shpërthimin më të madh kozmik deri më sot, i cili është më shumë se dhjetë herë më i ndritshëm se çdo shpërthim ylli i regjistruar, një fenomen i njohur si supernova.

Kjo supernova zgjatë më shumë se tre vjet, shumë më gjatë se shumica e supernovave të cilat zakonisht janë të dukshme qartë për disa muaj. Një teori thotë se shpërthimi ndodh kur një vrimë e zezë "gëlltit" një re të madhe gazi. Blici në qiell u zbulua dhe u regjistrua për herë të parë automatikisht në vitin 2020 në objektin kalimtar Zwicky në Kaliforni, por vetëm një vit më vonë u vu re nga astronomët duke shqyrtuar të dhënat.

Astronomët e quajtën ngjarjen AT2021lwx, por në atë kohë ajo nuk binte në sy sepse nuk kishte asnjë tregues se sa larg ishte, kështu që nuk ishte e mundur të llogaritet shkëlqimi i saj.

Megjithatë, një ekip i udhëhequr nga dr. Philip Wiseman nga Universiteti i Southampton analizoi dritën e përmendur vitin e kaluar dhe llogariti se ajo është tetë miliardë vite dritë larg.

Astronomët u befasuan plotësisht dhe nuk mund të përcaktonin se çfarë mund të shkaktonte kaq shumë dritë. Nuk kishte asgjë në literaturën shkencore me të cilën mund të lidhej ngjarja, diçka që ishte kaq e ndritshme dhe që zgjati kaq shumë.

"Shumica e supernovave dhe ndërprerjeve të baticës zgjasin vetëm disa muaj para se të zhduken. Diçka kaq e ndritshme gjatë një periudhe prej më shumë se dy vjetësh u bë menjëherë shumë e pazakontë", tha Wiseman.

Teoria e tij është se shpërthimi ishte rezultat i një reje të madhe gazi, ndoshta mijëra herë më e madhe se Dielli ynë, duke u gëlltitur nga një vrimë e zezë supermasive. Kjo do të dërgonte valë tronditëse në të gjithë universin dhe do të linte një re të mbetur të mbinxehur rreth vrimës së zezë si një unazë gjigante.

Të gjitha galaktikat besohet se kanë vrima të zeza supermasive në zemrën e tyre dhe Wiseman mendon se shpërthime të tilla të fuqishme mund të luajnë një rol të rëndësishëm në atë që ai e përshkruan si "skulpturë" e qendrave të galaktikave.

“Mund të ndodhë që këto ngjarje, edhe pse jashtëzakonisht të rralla, janë aq energjike saqë janë procese kyçe për ndryshimin e qendrave të galaktikave me kalimin e kohës”, tha ai.

Tani kërkimet për më shumë shpërthime kaq të mëdha janë duke u zhvilluar.

"Ne kurrë nuk kemi parë diçka të tillë më parë dhe sigurisht jo në këtë shkallë. Do të habitesha nëse ky ishte i vetmi objekt si ky në univers", tha dr. Robert Massay, zëvendës drejtor ekzekutiv i Shoqërisë Mbretërore Astronomike.

Dr. Wiseman shpreson të zbulojë më shumë ngjarje të ngjashme duke përdorur sisteme të reja teleskopi që do të bëhen të disponueshme në vitet e ardhshme.

Ekipi tani dëshiron të mbledhë sa më shumë të dhëna të jetë e mundur për shpërthimin duke vëzhguar objektin në gjatësi vale të ndryshme, duke përfshirë rrezet X, të cilat mund të zbulojnë temperaturën e objektit dhe proceset që mund të ndodhin në sipërfaqe. Ata gjithashtu do të ekzekutojnë simulime kompjuterike të përmirësuara për të testuar nëse përputhen me teorinë e tyre për shkakun e shpërthimit.

Vitin e kaluar, astronomët zbuluan shpërthimin më të ndritshëm të regjistruar ndonjëherë, një shpërthim të rrezeve gama të njohur si GRB 221009A, i cili zgjati pak më shumë se dhjetë orë. Megjithëse ishte më i ndritshëm në krahasim me AT2021lwx, ai zgjati vetëm një pjesë të kohës, që do të thotë se fuqia shpërthyese e shpërthimit të AT2021lwx ishte shumë më e madhe.

/Motilokal.com