Në një zonë të madhe të Evropës Jugperëndimore dhe Afrikës Veriore në prill të vitit 2023 janë vërejtur temperatura jashtëzakonisht të larta. Vlera të ngjashme deri më tani janë shënuar vetëm në muajt e verës dhe vetëm në korrik e gusht.

Në javën e fundit të prillit 2023, temperatura në shumë zona në Spanjë, Portugali, Marok dhe Algjeri ishte deri në 20 gradë më e ngrohtë se zakonisht për këtë periudhë të vitit. Në Portugali dhe në territorin e Spanjës u thyen rekordet kombëtare të temperaturës së prillit, me vlera përkatësisht 36.9°C dhe 38.8°C. Në Marok, disa rekorde lokale të prillit u thyen në të gjithë vendin dhe temperaturat tejkaluan 41°C në disa qytete si Sidi-Slimane, Marrakesh dhe Taroudant. Në Algjeri, temperaturat kaluan 40°C më 28 prill (p.sh. Maghnia, Mascara-Ghriss).

Këto temperatura rekord erdhën në kulmin e një thatësire historike shumëvjeçare në këto rajone. Që nga viti 2018, thatësira po përkeqëson vazhdimisht problemet në bujqësi. Rritja e mungesës së ujit rezulton nga efekti i kombinuar i ndryshimeve klimatike dhe rritjes së përdorimit të ujit për ujitje.

Shkencëtarët nga Maroku, Franca, Holanda, SHBA dhe Britania e Madhe bashkëpunuan për të vlerësuar se deri në çfarë mase ndryshimi antropogjen i klimës ka ndryshuar gjasat dhe intensitetin e kësaj vale të nxehtit midis 26-28 Prill 2023.

Gjetjet kryesore:

Ndërkohë që Evropa dhe Afrika e Veriut kanë përjetuar valë të nxehta gjithnjë e më të shpeshta në vitet e fundit, kjo ngjarje në Mesdheun Perëndimor ishte aq ekstreme sa është gjithashtu një ngjarje e rrallë në klimën më të ngrohtë të sotme. Vlerësimi për temperaturat e vëzhguara mesatarisht për 3 ditë u vlerësua të ketë një periudhë përsëritjeje prej rreth 400 vjetësh në klimën aktuale, që do të thotë se ka rreth 0.25% mundësi që të ndodhë në çdo vit të caktuar.

Fakti që ngjarjet ekstreme të nxehtësisë po rriten më shpejt se sa modelojnë modelet klimatike është një problem i njohur në Evropën Perëndimore. Një valë e nxehtë me një shans 0.25% për të ndodhur në çdo vit të caktuar do të ishte të paktën 2°C më e ftohtë në një klimë më të ftohtë.

Këto mospërputhje midis parashikimeve të klimës dhe tendencave të vëzhguara e ndryshueshmërisë së temperaturës pengojnë gjithashtu besimin në parashikimet e tendencave të ardhshme. Në një klimë të ardhshme 0.8°C më të ngrohtë (duke arritur një ngrohje globale prej 2°C mbi nivelet para-industriale) një valë e tillë e të nxehtit vlerësohet të jetë edhe 1°C më e ngrohtë.

Ndërsa të dhënat e verifikuara të vdekshmërisë nga vala aktuale e të nxehtit nuk janë ende të disponueshme, ne e dimë se në vitin 2022 valët e të nxehtit kontribuuan në pothuajse 4000 vdekje në Spanjë dhe më shumë se 1000 vdekje në Portugali (OBSH, 2022). Çdo vit, mesatarisht 262, 250 dhe 116 njerëz vdesin nga sëmundjet e lidhura me nxehtësinë në Algjeri, Marok dhe Tunizi, respektivisht (Hajat et al., 2023). Në Tunis, një rishikim i vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet midis 2005-2007 zbuloi se për çdo gradë Celsius mbi 31.5°C, vdekshmëria ditore u rrit me 2% (Bettaieb et al, 2020). Valët e hershme të të nxehtit priren të jenë veçanërisht vdekjeprurëse për shkak të mungesës së aklimatizimit të popullatës dhe gatishmërisë më të ulët për temperaturat e larta (p.sh. njerëzit nuk përdorin ende ventilatorë ose kondicionerë).

/Motilokal.com