Agjencia Hapësinore e Indisë ka ulur një anije kozmike në polin jugor të hënës në një mision që do të avancojë ambiciet hapësinore të Indisë dhe do të zgjerojë njohuritë për akullin e ujit hënor, potencialisht një nga burimet më të vlefshme të Hënës.

Është një mision që shihet si kyç për eksplorimin hënor dhe statusin e vendit si fuqi hapësinore, vetëm disa ditë pasi një anije e ngjashme ruse u rrëzua.

Por çfarë dihet për praninë e ujit të ngrirë në Hënë dhe pse agjencitë hapësinore dhe kompanitë private e shohin atë si çelësin e kolonizimit të mundshëm, minierave dhe misioneve në Mars.

Si shkencëtarët gjetën ujë në Hënë

Në vitet 1960, para uljes së parë të Apollonit, shkencëtarët spekuluan se mund të kishte ujë në Hënë. Mostrat e kthyera për analizë nga ekuipazhi Apollo në fund të viteve 1960 dhe fillim të viteve 1970 ishin "të thata".

Në vitin 2008, studiuesit e Universitetit Brown riekzaminuan ato mostra hënore duke përdorur teknologji të re dhe gjetën hidrogjen brenda kokrrave të vogla të qelqit vullkanik. Në vitin 2009, instrumenti i NASA-s në sondën Chandrayaan-1 të Organizatës Indiane të Kërkimit Hapësinor zbuloi ujë në sipërfaqen e Hënës.

Po atë vit, një tjetër sondë e NASA-s që goditi Polin e Jugut gjeti akull uji nën sipërfaqen e Hënës. Një mision i mëparshëm i NASA-s, Lunar Prospector në 1998 gjeti prova se përqendrimi më i madh i akullit të ujit është në krateret me hije të Polit të Jugut.

Pse është i rëndësishëm uji në hënë?

Shkencëtarët janë të interesuar për akullin e lashtë të ujit, sepse ai mund të sigurojë informacione rreth vullkaneve hënore, materialeve të dërguara në Tokë nga kometat dhe asteroidet dhe origjinën e oqeaneve.

Nëse akulli i ujit ekziston në sasi të mjaftueshme, ai mund të jetë një burim uji i pijshëm për eksplorimin hënor dhe të ndihmojë në ftohjen e pajisjeve. Ai gjithashtu mund të zbërthehet për të prodhuar hidrogjen për karburant dhe oksigjen për frymëmarrje, misione mbështetëse në Mars ose minierat hënore.

Traktati i Kombeve të Bashkuara për Hapësirën e Jashtme i vitit 1967 ndalon çdo komb të pretendojë pronësinë e Hënës. Megjithatë, nuk ka asnjë dispozitë për ndalimin e operacioneve tregtare. Një përpjekje e udhëhequr nga SHBA për të vendosur një sërë parimesh për eksplorimin hënor dhe përdorimin e burimeve të saj, Marrëveshja e Artemidës, ka 27 nënshkrues. Kina dhe Rusia nuk e kanë nënshkruar atë.

Poli jugor i Hënës është veçanërisht i paarritshëm

Përpjekjet e mëparshme për të zbritur në polin jugor të Hënës ishin të pasuksesshme. Anija kozmike ruse Luna-25 ishte dashur të ulej në Polin e Jugut këtë javë, por doli jashtë kontrollit në afrim dhe u rrëzua të dielën. Poli i Jugut, larg nga rajoni ekuatorial i shënjestruar nga misionet e mëparshme, duke përfshirë zbarkimet e drejtuara nga Apollo. Është plot me kratere dhe gropa të thella.

Misioni i mëparshëm i Indisë në vitin 2019 nuk arriti të ulej në mënyrë të sigurt pranë zonës së synuar të Chandrayaan-3. Si Shtetet e Bashkuara ashtu edhe Kina planifikonin misione në polin jugor të Hënës.

/Motilokal.com