Ndryshimet e menjëhershme të motit nga thatësira intensive deri te reshjet e përhapura po bëhen më të shpeshta për shkak të ndryshimeve klimatike në shumë pjesë të botës, përfshirë Evropën.

Kjo është sipas hulumtimeve shkencore nga Universiteti i Teksasit të botuar së fundmi në revistën "Nature Communications Earth & Environment".

Studiuesit nga Departamenti i Tokës dhe Shkencave Planetare në Universitetin e Teksasit Jackson, Instituti i Kërkimeve për Tokën dhe Hapësirën në Universitetin Politeknik të Hong Kongut dhe Departamenti i Inxhinierisë së Tokës dhe Mjedisit të Universitetit të Kolumbisë u fokusuan në nevojën për të studiuar evolucionin dinamik dhe mekanizmat pas dukurisë së kalimit të menjëhershëm nga thatësira në përmbytje, me qëllimin përfundimtar rritjen e qëndrueshmërisë së shoqërisë ndaj këtyre ndryshimeve.

Si pjesë e hulumtimit, ata ekzaminuan katër dekada të të dhënave meteorologjike dhe hidrologjike (1980-2020) në nivel global. Ata zbuluan se në Evropë dhe në gjashtë pika të tjera rajonale anembanë botës, tendenca po përkeqësohet: ana lindore e Amerikës së Veriut, Azia Lindore, Azia Juglindore, Australia Jugore, Afrika Jugore dhe Amerika Jugore.

Në varësi të rajonit, ata zbuluan se probabiliteti i një kalimi të papritur nga thatësira në reshje të rrezikshme u rrit me rreth 0.24-1% në vit gjatë kësaj periudhe kohore të studiuar.

Zhong-Liang Yang, një profesor në Shkollën e Gjeoshkencave në Universitetin e Teksasit në Austin, një nga autorët e studimit, shpreh shqetësimin për "kalimin e papritur nga thatësira në përmbytje".

“Shoqëria zakonisht lufton për t'iu përgjigjur një lloji të fatkeqësive natyrore, siç është thatësira, por tani befas kemi edhe përmbytje. Dhe kjo ka ndodhur në shumë vende”, vëren ai.

Ka shumë faktorë që mund të kontribuojnë në ndryshimet e papritura të klimës dhe motit, duke përfshirë ndryshimet klimatike, por edhe fenomenet e përsëritura El Niño dhe La Niña.

Duke studiuar mekanizmat pas këtyre ndryshimeve, studiuesit zbuluan se gjatë thatësirës së madhe në rajonet e lagështa avullimi i ujit nga toka dhe bimët përshpejtohet, duke e shtyrë atë në ajër dhe duke siguruar një burim lagështie për zhvillimin e reshjeve të mëdha.

Gjatë thatësirës së madhe në rajonet e thata, përveç kësaj, moti i ngrohtë dhe presioni i ulët krijojnë një gradient presioni që tërheq lagështi nga zona të tjera, si oqeani.

Siç vërejnë studiuesit, thatësirat i bëjnë zonat më të prekshme ndaj përmbytjeve të mëvonshme dhe kalimi nga thatësira në përmbytje mund të çojë në ndikime më të mëdha për shkak të rritjes së mundshme të cenueshmërisë së popullatave dhe ekosistemeve.

Megjithatë, ata theksojnë se zbulimi i këtyre mekanizmave tokësorë mund të përdoret për të ndihmuar në rritjen e saktësisë së modeleve parashikuese të klimës dhe zhvillimin e sistemeve të paralajmërimit të hershëm.

/Motilokal.com