Thellë nën sipërfaqen e kuqe me pluhur të Marsit djeg një bërthamë hekuri të lëngshëm dhe është shumë ndryshe nga ajo që shkencëtarët mendonin më parë.

Së pari, siç përshkruan një studim i ri i publikuar në  Nature, thelbi është shumë më i vogël se vlerësimet e kaluara. Qendra e Marsit është gjithashtu shumë më e dendur, me bërthamën e rrethuar nga një shtresë silikate e shkrirë në thelb, një përzierje shkëmbinjtë në formë të nxehtë dhe të lëngshme.

NASA mblodhi matjet për këto llogaritje duke përdorur sizmometrin e saj të tokës InSight gjatë një misioni në vitin 2021 të njohur si Eksperimenti Sizmik për Strukturën e Brendshme (SEIS). Instrumenti në formë kube u ul në sipërfaqen e Marsit dhe mati dridhjet sizmike, ose 'pulsin' e planetit, që lë të kuptohet për aktivitetin e tij të brendshëm.

Këto matje fillimisht treguan se bërthama është e madhe, por me një densitet të ulët, e përbërë nga hekur i lëngshëm së bashku me elementë më të lehtë si squfuri, karboni, oksigjeni dhe hidrogjeni.

Megjithatë, kjo teori nuk përputhej me vlerësimet ekzistuese shkencore të sasive të këtyre elementeve të disponueshme në Mars. Pra, shkencëtarët provuan diçka tjetër.

Si u bë zbulimi?

Së pari, dy ekipe të pavarura shkencëtarësh analizuan sinjalet sizmike të fundit nga Marsi. Më pas ata bënë simulime dhe modele gjeofizike për të prodhuar vlerësime të reja për madhësinë e bërthamës së Marsit dhe nga çfarë përbëhet.

Në vend të një bërthame të madhe, të dy skuadrat zbuluan se bërthama e saj më e vogël, e lëngshme prej hekuri, në fakt është e rrethuar nga rreth 150 km (93 milje) shkëmb të butë dhe të shkrirë. Duke qenë shumë më i vogël, bërthama ka të ngjarë të ketë një përbërje më të dendur elementësh.

Sa i rëndësishëm është zbulimi?

Gjeologia hapësinore prof. Suzan Van der Lee i Universitetit Northwestern, SHBA, i cili nuk ishte i përfshirë drejtpërdrejt në studim i quajti këto “vlerësimet më të sakta dhe të sakta deri më tani të strukturës së bërthamës dhe mantelit të Marsit”.

Ajo shtoi: "Gjetjet e tyre përmirësojnë të kuptuarit tonë për shtresat e Marsit që shtrihen thellë nën kore dhe ndihmojnë në vendosjen e strukturës dhe origjinës së brendësisë së Marsit në kontekst me skenarët e formimit dhe evolucionit për planetët shkëmborë (tokësorë) në Sistemin Diellor.”

Pavarësisht zbulimit të fundit, shkencëtarët nuk janë të sigurt se sa e dendur është shtresa e butë që rrethon bërthamën ose nga është e përbërë. Siç thekson Van der Lee, astronomëve do t'u duhet të bëjnë kërkime të mëtejshme për të lidhur gjetjet dhe për të mësuar edhe më shumë rreth Planetit të Kuq.

/Motilokal.com