Pabarazia në formën e saj ekstreme nuk kufizohet në të ardhurat dhe pasurinë, por shtrihet në aktivitetin ndotës dhe shkatërrimin e planetit, me më të pasurit në botë që lëshojnë ndotësit më të shumtë, duke shkaktuar mjerim dhe vdekje për shumë më të varfëritë. Sipas hulumtimit të kryer nga organizata kundër pabarazisë Oxfam në bashkëpunim me Institutin e Mjedisit të Stokholmit dhe gazetën britanike The Guardian, 1% më e pasur e njerëzimit është përgjegjëse për një pjesë shumë më të madhe të emetimeve sesa 66% më e varfër e popullsisë së botës. Dhe sigurisht, efektet e këtyre ndotësve godasin komunitetet e cenueshme dhe minojnë përpjekjet globale për të trajtuar ndryshimet klimatike.
Ky është studimi më gjithëpërfshirës i pabarazisë së ndryshimeve klimatike, i titulluar “Ndarja e Madhe e Karbonit”, i cili arrin në përfundimin se elita globale, rreth 77 milionë njerëz duke përfshirë miliarderë, milionerë dhe pagamarrës me më shumë se 140,000 dollarë në vit, është përgjegjëse për 16% të të gjithë ndotësve të emetuar në mbarë botën. Sipas hulumtimit në fjalë, ky kontribut i të pasurve në ndotjen e mjedisit është i mjaftueshëm për të shkaktuar më shumë se një milion vdekje të lidhura me nxehtësinë. Studimi analizon shkaqet dhe efektet e pabarazisë së emetimeve dhe kontributin joproporcional të super të pasurve, të cilët i përshkruan si një "elitë ndotëse". Raporti po publikohet përpara samitit të klimës së Kombeve të Bashkuara që do të mbahet në fillim të dhjetorit në Emiratet e Bashkuara Arabe, ku pabarazia klimatike pritet të jetë një fokus kryesor.
Një raport i lidhur nga Oxfam zbulon se 1% më e pasur e njerëzimit jeton në hapësira me ajër të kondicionuar dhe në përgjithësi në kushte që e mbrojnë atë nga problemet e klimës dhe ndryshimeve klimatike. Megjithatë, ajo lëshon 5.9 miliardë ton dioksid karboni që nga viti 2019 dhe është përgjegjës për shumë nga sëmundjet e shkaktuara nga këto emetime. Hulumtimi i tre trupave zbulon, në fund të fundit, se në periudhën nga viti 1990 deri në vitin 2019, shuma e emetimeve të gazrave të shkarkimit për të cilat është përgjegjës 1% më e pasur e njerëzimit është e barabartë me shkatërrimin e të gjithë të korrave të mbledhura të vitit të kaluar nga BE-ja në misër, SHBA në drithëra, Bangladeshi në oriz dhe Kina në sojë. Efektet e këtyre emetimeve prekin në mënyrë disproporcionale njerëzit që jetojnë në varfëri, pakicat etnike të margjinalizuara, migrantët dhe gratë dhe vajzat që jetojnë dhe punojnë jashtë ose në banesa të ekspozuara ndaj kushteve ekstreme të motit.
Efektet e këtyre emetimeve prekin në mënyrë disproporcionale njerëzit që jetojnë në varfëri.
Siç zbulojnë studiuesit, këto grupe të cenueshme të popullsisë zakonisht nuk kanë kursime, nuk kanë sigurime apo mbrojtje sociale, prandaj si shëndeti ashtu edhe gjendja e tyre financiare janë shumë më të rrezikuara nga përmbytjet, thatësirat, valët e të nxehtit dhe zjarret në pyje. Të dhënat tentojnë të konfirmojnë një studim përkatës të Kombeve të Bashkuara, sipas të cilit 91% e vdekjeve për shkak të ngjarjeve ekstreme të motit gjenden në vendet në zhvillim.
Një detaj mbresëlënës midis gjetjeve të hulumtimit është se do të duheshin 1500 vjet që një person nga 99% më i varfër i njerëzimit të shkaktojë me aktivitetet e tij vëllimin e gazrave të shkarkimit që miliarderët më të pasur emetojnë në një vit. "Super të pasurit po ndotin dhe shkatërrojnë planetin dhe çmimin më të lartë për këtë shkatërrim e paguajnë ata që kanë më pak mjete", thotë Chiara Liguori, këshilltare e Oxfam për drejtësinë mjedisore. Ajo shton se dy krizat binjake, klima dhe pabarazia, “ushqejnë njëra-tjetrën”.
Kjo pabarazi e madhe në përgjegjësitë dhe ndikimet e krizës klimatike mund t'i atribuohet vetëm në një masë të caktuar hendekut të pasurisë midis vendeve. Sipas raportit, vendet me të ardhura të larta, kryesisht në të ashtuquajturin Veri global, janë përgjegjëse për 40% të emetimeve të gazrave të shkarkimit, ndërsa kontributi i vendeve me të ardhura të ulëta nuk kalon një përqindje të papërfillshme prej 0.4%. Afrika në veçanti, shtëpia e rreth 1/6 e popullsisë së botës, është përgjegjëse për vetëm 4% të emetimeve.
Një dimension tjetër i problemit, i cili nuk shqyrtohet aq shpesh, është pabarazia brenda vendeve. Miliarderët janë kryesisht të bardhë, meshkuj dhe jetojnë në SHBA dhe Evropë. Megjithatë, ka anëtarë të kësaj klase të fuqishme të super të pasurve në pjesë të tjera të botës. Milionerët janë kudo. Hulumtimi tregon se emetimet nga jahtet dhe avionët privatë, nga pallate të teknologjisë më të fundit deri te strehët ultraluksoze të Kiametit, janë 77 herë më të larta se niveli i nevojshëm për të rritur temperaturën e planetit me 1.5 gradë Celsius.
/Motilokal.com
