Mendimi i tepërt për atë që na pret e ardhmja shkakton ankth tek shumë njerëz si rritja e çmimeve, pandemitë e reja të mundshme, ngrohja globale, konfliktet ndërkombëtare, situata ekonomike, paqëndrueshmëria e vendit të punës. Të gjitha këto na nxisin një parashikim shumë të pakëndshëm, ankth, sepse e ardhmja është në thelb e pasigurt në vetvete.
Përpjekja për të zbutur mendime dhe ankthe të tillë është si të luftosh me diçka amorfe, e cila lehtë mund ta bëjë njeriun të ndihet i pafuqishëm.
“Është krejt e natyrshme që ne kemi një ndikim më të madh në jetën tonë sesa në tablonë globale të botës”, thotë dr. Mirriam Priess, një specialiste në mjekësinë psikosomatike dhe trajnere për menaxhimin e stresit. "Prandaj, ka më shumë mundësi për të kapërcyer frikën specifike në jetën tonë personale."
Për shembull, për t'ju ndihmuar të kapërceni frikën tuaj nga lartësitë, mund ta përballoni atë duke u përpjekur gradualisht të ngjiteni në kuvertën e vëzhgimit. Por ankthi është shumë i pakëndshëm. Megjithatë, ka mënyra për të ndihmuar në zbutjen e tij. Hapi i parë është të kuptoni më mirë funksionin e frikës dhe ankthit. Përjetimi i frikës dhe i ankthit në kohë të pasigurta është krejtësisht normale, sepse është një reagim ndaj situatave që përbëjnë një kërcënim për ne, thotë psikiatri dhe psikoterapisti dr. Andreas Hagemann, si dhe Priess.
“Në evolucionin njerëzor, frika ishte jashtëzakonisht e rëndësishme sepse e ndihmonte individin të mbrohej nga rreziku real ose i pritshëm”, shton ajo. Sot, frika dhe ankthet lindin në ‘botën tonë të brendshme’, zakonisht si pasojë e disa përvojave negative dhe në bazë të tyre vlerësojmë situatat e jashtme”, thotë Priess. Për shembull, nëse jeni pushuar nga puna më herët në jetën tuaj, ka më shumë gjasa që të shqetësoheni nëse dëgjoni se ekziston mundësia e zvogëlimit të numrit të punonjësve në kompaninë ku punoni.
Personaliteti gjithashtu luan një rol kyç në tendencën për ankth. "Vitet e para të jetës sonë janë formuese", thekson Priess. “Atëherë përjetojmë eksperiencat e para në marrëdhënie, të cilat më vonë ndikojnë në vetëbesimin tonë”. Personaliteti është i rëndësishëm sepse ndikon edhe në mënyrën se si do të vlerësojmë një situatë sfiduese nëse besojmë se do të jemi në gjendje ta kapërcejmë atë apo të reagojmë në mënyrë të pasigurt dhe të ndihemi të pafuqishëm. Çfarë mund të bëni nëse mendimet shqetësuese "çka-nëse" ju kalojnë nëpër kokë dhe ndjeni tension në rritje në trupin tuaj? Priess këshillon të pranoni dhe nderoni ankthin tuaj.
"Pra, pranoni faktin që jeni në ankth në vend që të përpiqeni të shtypni ankthin, sepse kjo vetëm do ta përkeqësojë atë." Ndonjëherë ju mund të zvogëloni ndjenjën e ankthit nëse arrini të distancoheni mendërisht nga ajo ndjenjë e pakëndshme. Provoni t'i thoni vetes: "Ndjej ankth brenda meje, por nuk jam unë, do të kalojë", sugjeron Priess. Pastaj përpiquni të vlerësoni situatën me një kokë të ftohtë. Çfarë saktësisht është në rrezik? Për çfarë jeni të shqetësuar? Sa real është skenari negativ që keni imagjinuar? Cilat janë zgjidhjet e mundshme nëse ato realizohen? Një mënyrë tjetër që mund të përdorni për të shtypur ankthin është të futni aktivitete në jetën tuaj që do t'ju ndihmojnë të shpëtoni nga stresi, sepse ankthi, sipas Hagemann, në thelb është thjesht stres.
Kjo mund të jetë vrapimi i rregullt, shoqërimi me miqtë ose praktikimi i teknikave të relaksimit si trajnimi autogjen. Por disa njerëz, pavarësisht nga të gjitha sa më sipër, janë të kapërcyer nga ankthi në situata të caktuara. “Nëse fokusoheni në ankthin tuaj, ai do t'ju 'gëlltisë' plotësisht, do t'ju thithë dhe ky është fillimi i çrregullimit", thotë Priess, duke shtuar se ai mund të shfaqet edhe në sulme paniku. Shumë njerëz në situata të tilla reagojnë duke u tërhequr në vetvete dhe duke mos u përballur me burimin e ankthit dhe një sjellje e tillë, thekson Priess, vetëm sa e intensifikon edhe më shumë. “Zgjidhja është të flisni hapur për ankthin tuaj, të merrni mbështetje nga familja apo miqtë dhe nëse është e nevojshme ndihmë profesionale, në vend që të tërhiqeni në vetvete”. Hagemann shton se çrregullimet e ankthit trajtohen me shumë sukses, për shembull me terapi konjitive të sjelljes. Prandaj, nuk duhet të hezitoni të kërkoni ndihmë profesionale.
/Motilokal.com
