Evropa pësoi një numër të madh ekstremesh klimatike vitin e kaluar si përmbytje, zjarre, thatësira dhe valë të nxehti, njoftuan shkencëtarët të hënën.

Kushtet ekstreme të motit kanë ndikuar në shëndetin e njerëzve dhe kanë shkaktuar miliarda humbje ekonomike, do të bëhen më të shpeshta dhe më intensive me ngrohjen e botës, thanë ekspertët pas publikimit të një raporti mbi klimën e Evropës në vitin 2023.

Një raport i përbashkët i programit të BE-së për monitorimin e ndryshimeve klimatike Copernicus dhe Organizatës Botërore Meteorologjike të OKB-së (WMO) detajon ndikimet e ngrohjes globale, duke përfshirë një valë ekstreme të të nxehtit nënujor në brigjet e Britanisë dhe Irlandës, zjarri më i madh pyjor i kontinentit në histori dhe akullnajat jashtëzakonisht të shkrira.

Numri i vdekjeve nga nxehtësia në kontinentin evropian po rritet, me 63 jetë të humbura nga stuhitë, 44 nga përmbytjet dhe 44 nga zjarret në pyje vitin e kaluar.

Humbjet ekonomike në lidhje me motin dhe klimën vlerësohen në 13.4 miliardë euro, sipas raportit.

“Kriza klimatike është sfida më e madhe e brezit tonë. Çmimi i veprimit klimatik mund të duket i lartë, por çmimi i mosveprimit është shumë më i lartë”, tha Celeste Saulo, sekretarja e përgjithshme e WMO-s.

Kontinenti përjetoi vitin më të ngrohtë të regjistruar. Evropa veriperëndimore përjetoi qershorin e saj më të nxehtë në histori, ndërsa pjesa më e madhe e Evropës u godit nga valët e të nxehtit gjatë "verës së zgjatur" nga qershori në shtator.

Në kulmin e valës së të nxehtit në korrik, 41 për qind e Evropës Jugore u prek nga stresi i rëndë deri në ekstrem i nxehtësisë, i cili përkeqëson kushtet ekzistuese shëndetësore dhe mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve.

Shkencëtarët kanë paralajmëruar se vdekjet e lidhura me nxehtësinë janë rritur me rreth 30 për qind në 20 vitet e fundit, me Evropën që do të përjetojë një numër rekord të ditëve të "stresit ekstrem të nxehtësisë" në 2023.

Nxehtësia goditi gjithashtu oqeanet, me temperaturën mesatare më të lartë të sipërfaqes së deteve evropiane në rekord, sipas raportit.

Vërshime, zjarre, thatësira

Reshjet në Evropë u rritën me shtatë për qind në nivele mesatare, me një të tretën e rrjetit të lumenjve që tejkalojnë pragun "të lartë" të përmbytjes. Pellgjet e mëdha të lumenjve, duke përfshirë Loire, Rhein dhe Danub, kishin prurje lumore rekord ose gati rekord për shkak të një serie stuhish midis tetorit dhe dhjetorit.

Katër të pestat e humbjeve ekonomike në vitin 2023 u shkaktuan nga përmbytjet, pasojat e të cilave prekën 1.6 milionë njerëz në Evropë, sipas raportit.

Zjarret kanë shkatërruar një zonë me madhësinë e Londrës, Parisit dhe Berlinit të kombinuara, me zjarrin më të madh në Greqi që mbulon 370 milje katrore.

Kishte një thatësirë në Gadishullin Iberik dhe në Evropën Lindore. Numri i ditëve me reshje bore ishte nën mesataren, tha raporti dhe mungesa e borës së dimrit e kombinuar me valët e të nxehtit të verës nënkuptonte që akullnajat e Alpeve po shkriheshin jashtëzakonisht.

Në dy vitet e fundit, akullnajat alpine kanë humbur rreth 10% të vëllimit të tyre të mbetur, zbuloi raporti.

“Ne pamë përmbytje të përhapura, por edhe temperatura të larta, zjarre ekstreme në pyje, thatësirë të madhe”, tha kreu i Copernicus, Carlo Buontempo.

“Këto ngjarje jo vetëm që kanë tendosur ekosistemet natyrore, por gjithashtu kanë paraqitur sfida serioze për bujqësinë, menaxhimin e burimeve ujore dhe shëndetin publik.

“Në vitin 2023, qindra mijëra njerëz u prekën nga ngjarjet ekstreme klimatike që ishin përgjegjëse për humbje të mëdha, të vlerësuara në të paktën dhjetëra miliarda euro”, tha ai.

“Fatkeqësisht, këto shifra ndoshta nuk do të jenë më të ulëta, të paktën në të ardhmen e afërt”, paralajmëroi ai.

“Evropa përjetoi rekord pas rekord në vitin 2023 numri më i lartë i evropianëve të prekur nga stresi i nxehtësisë, temperaturat rekord të oqeanit, përmbytjet dhe stuhitë e shpeshta në të gjithë Evropën, zjarri më i madh në pyje në Greqi dhe shkrirja rekord e akullnajave”, shtoi zëvendësja e tij Samatha Burgess.

Ne e dimë se ngjarjet ekstreme ka të ngjarë të bëhen më të shpeshta dhe më intensive për shkak të ndryshimeve klimatike, theksoi ajo.

/Motilokal.com