Prilli i vitit 2025 ishte muaji i dytë më i ngrohtë i regjistruar ndonjëherë. Sipas Shërbimit të Ndryshimeve Klimatike Koperniku të BE-së, ky ishte gjithashtu muaji i 21-të në 22 muajt e fundit ku temperatura mesatare globale e ajrit në sipërfaqe ishte mbi 1.5°C krahasuar me nivelin mujor para-industrial.
Ishte gjithashtu prilli i dytë më i ngrohtë në nivel global, me një temperaturë mesatare të ajrit sipërfaqësor prej 14.96°C, 0.60°C mbi mesataren e prillit të viteve 1991-2020.
Prilli ishte 1.51°C mbi mesataren e vlerësuar të viteve 1850-1900 të përdorur për të përcaktuar nivelin para-industrial. Periudha 12-mujore maj 2024, prill 2025 ishte 0.70°C mbi mesataren e viteve 1991-2020 dhe 1.58°C mbi nivelin para-industrial.
“Globalisht, prilli i vitit 2025 ishte prilli i dytë më i nxehtë i regjistruar ndonjëherë, duke vazhduar serinë e gjatë të muajve mbi 1.5ºC mbi nivelin para-industrial. Monitorimi i vazhdueshëm i klimës është një mjet thelbësor për të kuptuar dhe për t'iu përgjigjur ndryshimeve të vazhdueshme të sistemit tonë klimatik”, tha Samantha Burgess, Udhëheqëse Strategjike për Klimën në Qendrën Evropiane për Parashikime të Motit Afatmesëm (ECMWF).
Temperaturat ishin kryesisht mbi mesataren në të gjithë Evropën, me anomalitë më të mëdha të ngrohta të regjistruara në Evropën Lindore, Rusinë Perëndimore, Kazakistanin dhe Norvegjinë, ndërsa temperatura më të ftohta se mesatarja u shënuan në Turqi, pjesët lindore të Bullgarisë dhe Rumanisë, Gadishullin e Krimesë dhe Fenoskandinavinë veriore.
Jashtë Evropës, temperaturat ishin më të larta se mesatarja në Lindjen e Largët Ruse dhe në një pjesë të madhe të Azisë Perëndimore-Qendrore. Ato ishin gjithashtu mbi mesataren në pjesën më të madhe të Amerikës së Veriut, një pjesë të Australisë dhe në të gjithë Gadishullin Antarktik dhe Antarktidën Perëndimore.
Temperatura mesatare e sipërfaqes së detit (SST) për prillin ishte e dyta më e lartë e regjistruar ndonjëherë për këtë muaj, 0.15°C nën rekordin e prillit 2024. SST-të mbetën jashtëzakonisht të larta në shumë pellgje dhe dete oqeanike. Midis tyre, zona të mëdha në verilindje të Atlantikut të Veriut vazhduan të tregonin SST-të rekord të larta për muajin. Pjesa më e madhe e Detit Mesdhe ishte gjithashtu shumë më e ngrohtë se mesatarja.
Shtrirja e akullit detar Arktik ishte 3% nën mesataren, shtrirja e gjashtë më e ulët mujore për prillin në regjistrimin 47-vjeçar satelitor. Shtrirja e akullit detar Antarktik ishte 10% nën mesataren, duke e bërë atë të 10-tën më të ulët të regjistruar ndonjëherë për këtë muaj.
Të dhënat e përgjithshme të temperaturës sipërfaqësore tregojnë se temperaturat kanë rënë krahasuar me vitin e kaluar, por jo ndjeshëm.
Ngrohja globale afatgjatë vlerësohet aktualisht të jetë midis 1.34 dhe 1.41°C krahasuar me nivelet para-industriale, tha raporti i Organizatës Botërore Meteorologjike mbi Gjendjen e Klimës Globale në mars.
“Çështja është se aktualisht nuk kemi një mekanizëm të dakorduar për të monitoruar rritjen e temperaturës globale në kontekstin e objektivave të Marrëveshjes së Parisit. Për shembull, me cilin grup të dhënash duhet të mbështetemi, si e përkufizojmë ngrohjen - temperaturën e sipërfaqes apo temperaturën e ajrit, ka një numër pyetjesh rreth kësaj. Pra, sa shpejt do ta shkelim objektivin prej 1.5°C është e vështirë të përgjigjemi. Në vitet 2023-2024 temperaturat kanë qenë më të larta se sa pritej krahasuar me ngrohjen në sfond. Po studiohet nëse kjo është rezultat i reduktimit të aerosoleve nga sektorë të caktuar”, tha një ekspert i OBM-së gjatë një informimi teknik mbi raportin.
Marrëveshja e Parisit përcakton objektiva afatgjata për të udhëzuar të gjitha kombet që të ulin ndjeshëm emetimet globale të gazrave serrë për të kufizuar rritjen globale të temperaturës në këtë shekull në 2°C, duke ndjekur përpjekjet për ta kufizuar rritjen edhe më tej në 1.5°C, për të shmangur ose zvogëluar ndikimet negative dhe humbjet e dëmet e lidhura me to.
/Motilokal.com
