Parqet eolike janë bërë një mjet kyç në luftën kundër ndryshimeve klimatike. Por, ndërsa prania e tyre rritet, rritet edhe shqetësimi për ndikimin e tyre te zogjtë. Edhe pse xhamat e dritareve dhe macet vrasin dukshëm më shumë zogj çdo vit, turbinat e erës përbëjnë një kërcënim të veçantë për specie të tilla si shqiponjat, skifterët dhe zogjtë e detit, kafshë që riprodhohen ngadalë që e kanë të vështirë të rikuperohen nga humbjet.

Shkencëtarët konfirmojnë se disa zogj i shmangin zonat përreth turbinave, duke humbur kështu qasjen në habitate dhe vende ku ushqehen. Një problem tjetër është se zogjtë shpesh nuk i shohin turbinat, jo për shkak të shikimit të dobët, por sepse perceptimi i tyre për botën është dukshëm i ndryshëm nga ai i njerëzve. Për shembull, shqiponjat shikojnë poshtë në tokë në kërkim të ushqimit, pa vënë re pengesat përpara tyre.

Për të zvogëluar përplasjet, shkencëtarët po testojnë zgjidhje të ndryshme. Një nga më të thjeshtat, lyerja e njërës teh të turbinës me të zezë, ka treguar rezultate premtuese në Norvegji, ku numri i ngordhjeve të zogjve ka rënë me më shumë se 70 për qind. Megjithatë, e njëjta qasje nuk ka dhënë rezultate në Holandë, ndoshta për shkak të mjedisit dhe sjelljes së ndryshme të zogjve.

Në Afrikën e Jugut, lyerja e teheve me vija të kuqe ka ulur vdekshmërinë e shpendëve me më shumë se 80 për qind. Gjetkë, po përdoren sisteme të inteligjencës artificiale që, me ndihmën e kamerave dhe radarëve, mund të ndalojnë automatikisht turbinat kur zbulojnë shpendë që afrohen. Sisteme të tilla janë të shtrenjta dhe kërkojnë vite trajnimi, por ato kanë rezultuar efektive, për shembull në Spanjë, ku ato kanë ulur vdekshmërinë e shpendëve me më shumë se 60 për qind me humbje minimale të prodhimit të energjisë.

Një qasje tjetër është planifikimi i mbylljeve të turbinave gjatë periudhave të migrimit ose shfaqjes së specieve të rrezikuara. Në disa rajone, siç është Holanda, përdoret modelimi parashikues që kombinon të dhënat e motit dhe të migrimit për të fikur turbinat vetëm në kohë kritike.

Faktori më i rëndësishëm, megjithatë, mbetet vendndodhja. Ekspertët theksojnë se vëzhgimet e hollësishme të migrimeve dhe sjelljes së zogjve duhet t'i paraprijnë çdo ndërtimi. Megjithatë, për shkak të presionit nga investitorët dhe mungesës së rregulloreve ligjore, ky hap shpesh anashkalohet.

/Motilokal.com