Zbulohet mushkonja që po shkakton sëmundje në Amerikën Veriore

Zbulohet mushkonja që po shkakton sëmundje në Amerikën Veriore

Gjatë natës së 18 qershorit të vitit 2019, në bazën detare të SHBA-së në Gjirin Guantanamos, në Kubë, u kap në kurth një i paftuar.

I paftuari ishte një mushkonjë Aedes vittatus një nga 3,500 speciet e mushkonjave që gjendet rreth e qark botës, që i shtohet specieve të Amerikës së Veriut që mbajnë patogjenë apo parazitë që janë të rrezikshme për njerëzit.

Speciet e tjera të mushkonjave, si Aedes albopictus dhe Aedes aegypti, mund të transmetojnë sëmundje si dengue, ethet e verdha dhe chikungunya. Por ndryshe nga ata të tjerët, Aedes vittatus është i aftë të mbartë pothuajse të gjitha sëmundjet më të rrezikshme të lindura nga mushkonjat, përveç malaries.

Aedes vittatus i gjetur në Kubë, i treguar këtu, nuk është parë kurrë në hemisferën perëndimore deri më tani (Kredia: Ben Pagac)

“Të qenit në kontakt të ngushtë me këto mushkonja nuk është një lajm i mirë. Ato po shumohen në ujin ku pinë zogjtë dhe po ushqehen tek fëmijët tuaj, ”thotë Yvonne-Marie Linton, drejtoreshë kërkimore e Njësisë Biosistematike të Walter Reed dhe kuratore e gati 2 milion specieve në Mbledhjen Kombëtare të Mushkonjave të Institucionit Smithsonian.

Një imazh historik tregon që plazhet duke u spërkatur me pesticidin DDT, tani dihet se është toksik për njerëzit (Kredia: Getty Images)

Vittatus Aedes është endemike në nënkontinenti indian dhe nuk është parë në hemisferën perëndimore deri më tani. Mushkonja është "një vektor i provuar i chikungunya, Zika, dengue, viruseve të etheve të verdha dhe shumë sëmundjeve të tjera", sipas ekipit të shkencëtarëve që e zbuluan atë.

Përdorimi i përhapur i DDT në vitet 1940 dhe 1950 pa një zvogëlim të sëmundjes së transmetuar nga mushkonjat, megjithëse spërkatja me DDT solli shumë pasoja negative (Kredia: Biblioteka e Shkencave)

Më shumë gjasa, llojet e para udhëtuan këtu si vezë në një kontejner transportues ose ndoshta aeroplan. Përhapja e mundshme e specieve përgjatë Karaibeve dhe SHBA-së së Jugut do të jetë bërë nga njeriu: ndryshimi i klimës po shkurton dimrat në Amerikën e Veriut, duke lejuar që mushkonjat të shumohen shumë më shumë në një sezon të vetëm dhe kështu të përhapin viruset më larg.

Aedes albopictus ka qenë një vektor për dengue, ethe të verdhë dhe chikungunya në Azi dhe tani është në pothuajse çdo vend të planetit (Kredia: Smith Collection / Getty Images)

Sëmundjet e transmetuara nga mushkonjat vrasin më shumë se 1 milion njerëz dhe infektojnë gati 700 milionë çdo vit - pothuajse një në çdo 10 njerëz në Tokë.

Menjëherë pas identifikimit të mushkonjës, personeli i Njësisë së Mjekësisë Parandaluese të Marinës së SHBA në Gjirin Guantanamo filloi spërkatjet javore të dy zonave të banuara afër vendit ku u gjetën rastet e para.

Aedes vittatus është gjithashtu një vektor për dengue, ethe të verdhë dhe chikungunya dhe është i ri në Amerikat (Kredia: Ben Pagac)

Ata gjithashtu filluan të mbledhin më shumë mostra në më shumë vende, duke përdorur kurthe të veçanta që përdorin akull të thatë për të lëshuar dioksid karboni, që tërheq mushkonjat në trupin e njeriut, për të bllokuar më shumë mushkonja në të njëjtën kohë.

Një anëtar i ekipit të mbikëqyrjes përgatit kurthe kundër mushkonjave në Stacionin e Marinës së SHBA në Gjirin Guantanamo (Kredia: Alexandra Spring)

Sipas ekspertëve, ndryshimet klimaterike, po i ndihmojnë mushkonjat që të shumohen më shumë se zakonisht, duke u rritur edhe shanset për të qenë më në kontakt me njerëzit.

Entomologia Alexandra Spring ekzaminon shiritat që përmbajnë vezë mushkonjash si pjesë e programit të mbikëqyrjes së Gjirit Guantanamo (Kredia: Ben Pagac)

“Këto dimra të butë, stinët më të gjata që po kalojmë, u japin një shans mushkonjave që të riprodhohen në 10 breza, në vend të gjashtë të tillëve”, thotë Yvonne-Marie Linton.

Duke iu referuar rastit të kësaj mushkonjë të rrezikshme, Linton thekson që nuk duhet të humbasim kohë që të ndalojmë pandeminë e radhës./Motilokal.com