Ndotja e ajrit është një nga kërcënimet më të mëdha mjedisore që kanosin jetën e miliona njerëzve. Së fundmi, OBSH deklaroi se të paktën 7 milionë njerëz vdesin thuajse çdo vit si pasojë e ndotjes së ajrit.

Nevojiten veprime urgjente për të zvogëluar ekspozimin ndaj ndotjes së ajrit, tha organi i OKB-së, duke e renditur barrën e tij të sëmundjes në të njëjtin nivel me pirjen e duhanit dhe ushqimin e pashëndetshëm.

"OBSH ka rregulluar pothuajse të gjitha nivelet udhëzuese të cilësisë së ajrit, duke paralajmëruar se tejkalimi i niveleve të reja... shoqërohet me rreziqe të konsiderueshme për shëndetin", tha ajo.

“Respektimi i tyre mund të shpëtojë miliona jetë”.

Udhëzimet synojnë të mbrojnë njerëzit nga efektet e dëmshme të ndotjes së ajrit dhe përdoren nga qeveritë si referencë për standardet ligjërisht të detyrueshme.

Agjencia shëndetësore e OKB-së ka lëshuar udhëzimet e fundit për cilësinë e ajrit, ose AQG, në 2005, të cilat kishin një ndikim të rëndësishëm në politikat e zvogëlimit të ndotjes në të gjithë botën.

Sidoqoftë, OBSH tha se ishin shfaqur më shumë prova që tregonin se ndotja e ajrit ndikonte direkt në shëndetin e njerëzve.

"Provat e grumbulluara janë të mjaftueshme për të justifikuar veprimet dhe për të zvogëluar ekspozimin e popullsisë ndaj ndotësve kryesorë të ajrit, jo vetëm në vende ose rajone të veçanta, por në një shkallë globale", tha organizata.

Raporti COP26

Udhëzimet e reja vijnë në kohën e duhur para samitit global të klimës COP26 që do të mbahet në Glasgow nga 31 tetor deri më 12 nëntor.

OBSH tha se krahas ndryshimit të klimës, ndotja e ajrit ishte një nga kërcënimet më të mëdha mjedisore për shëndetin e njerëzve.

Shefja e saj për ndryshimin e klimës Maria Neira tha se OBSH po përgatiste një raport për ta paraqitur në Glasgow për të theksuar "përfitimet e mëdha shëndetësore" të reduktimit të ndotjes së ajrit përmes zbutjes së ndryshimit të klimës.

"Ju mund ta imagjinoni numrin e jashtëzakonshëm të jetës që do të shpëtojmë", u tha ajo gazetarëve.

Udhëzimet e reja të OBSH-së rekomandojnë nivele më të ulëta të cilësisë së ajrit për gjashtë ndotës, përfshirë ozonin, dioksidin e nitrogjenit, dioksidin e squfurit dhe monoksidin e karbonit.

Dy të tjerat janë PM10 dhe PM2.5, lëndë grimcash të barabarta ose më të vogla se 10 dhe 2.5 mikronë në diametër.

Të dy mund të depërtojnë thellë në mushkëri, por studiuesit thonë se PM2.5 madje mund të hyjë në qarkullimin e gjakut, duke shkaktuar kryesisht probleme kardiovaskulare dhe të frymëmarrjes, por edhe duke prekur organet e tjera, tha OBSH.

Si përgjigje, niveli udhëzues i PM2.5 është përgjysmuar.

Në vitin 2019, më shumë se 90 për qind e popullsisë së botës jetonte në zona ku përqendrimet tejkalonin AQG të vitit 2005 për ekspozimin afatgjatë të PM2.5, në Azinë juglindore rajonin më të prekur.

Vdekjet e parakohshme

"Pothuajse në të gjithë botën janë të ekspozuar ndaj niveleve të pashëndetshme të ndotjes së ajrit", tha shefi i OBSH-së Tedros Adhanom Ghebreyesus.

"Thithja e ajrit të ndotur rrit rrezikun e sëmundjeve të frymëmarrjes si pneumonia, astma dhe rrit rrezikun e COVID-19."

Cilësia e ajrit është përmirësuar dukshëm që nga vitet 1990 në vendet me të ardhura të larta, vuri në dukje OBSH.

"Çdo vit, ekspozimi ndaj ndotjes së ajrit vlerësohet se shkakton shtatë milionë vdekje të parakohshme dhe rezulton në humbjen e miliona viteve të tjera të shëndetshme të jetës", tha OBSH.

Tek fëmijët, kjo mund të nënkuptojë zvogëlim të rritjes dhe funksionimit të mushkërive, infeksione të frymëmarrjes dhe astmës.

Tek të rriturit, sëmundjet ishemike të zemrës të quajtura edhe sëmundje koronare të zemrës si goditjet në tru janë shkaqet më të zakonshme të vdekjes së parakohshme që i atribuohen ndotjes së ajrit në natyrë./Motilokal.com