Kur bëhet fjalë për rritjen e temperaturave globale, ne fillojmë gjithmonë nga zonat e poleve për ta diskutuar atë, sepse ata janë zonat më të rrezikuara për një seri shumë të gjatë faktorësh, por edhe sepse në ekstremet e globit temperaturat rriten më shpejt se gjetkë.

Është një proces që ne e njohim mirë prej kohësh dhe që ka motivime të forta shkencore, por është gjithashtu një proces që deri tani e kemi nënvlerësuar dhe që po ngroh zonat polare me një ritëm më të shpejtë nga sa kishim menduar. Katër klimatologë të NASA-s e demonstruan këtë në lidhje me Polin e Veriut gjatë kongresit të fundit të Unionit Gjeofizik Amerikan, të cilët shpjeguan pse ngrohja e Arktikut është nënvlerësuar deri më sot dhe cili është ritmi i tij në të vërtetë.

Siç u përmend, ne e dimë prej disa kohësh që Arktiku (dhe Antarktida gjithashtu) ngrohet më shpejt se pjesa tjetër e planetit. Shkaku është një fenomen i quajtur amplifikimi polar, i cili në fakt është një koleksion kompleks i shkaqeve të ndryshme që ndërveprojnë dhe ushqehen me njëri-tjetrin. Shpjegimi më i shkurtër i amplifikimit polar është ky: kur planeti ynë përjeton një rritje të nxehtësisë, për shembull për shkak të efektit të serrës, polet marrin më shumë sesa marrin gjerësitë më të ulëta.

Kjo nga ana tjetër çon në një sërë pasojash që përforcojnë dallimet: për shembull, shkrirja e akullit për shkak të nxehtësisë zëvendëson një sipërfaqe reflektuese (atë të akullit) me një të errët dhe absorbuese (ujin e oqeanit), dhe reagimet çojnë në një rritje të mëtejshme të temperaturës. Sistemi është më kompleks se kaq, por ajo që na intereson është rezultati përfundimtar: në dekadat e fundit, Arktiku është ngrohur me dyfishin e shpejtësisë së pjesës tjetër të botës.

Dhe është pikërisht ai “dyfishi” që kontestohet nga studiuesit e NASA-s. Studimet e tyre për rritjen e temperaturave të Arktikut gjatë tre dekadave të fundit tregojnë se ndryshimi i ritmit është shumë më i shpejtë. Arktiku, thonë ata, ngrohet me katër herë shpejtësinë e pjesës tjetër të planetit, jo dy herë më shpejt. Arsyeja e llogaritjes së gabuar është se deri më tani është zgjedhur në mënyrë konvencionale të konsiderohen gjithçka mbi 60° gjerësi veriore si "Arktik", ndërsa sipas katër klimatologëve duhet të fillojmë të llogaritim nga 66.6° gjerësi veriore, këtu fillon Arktiku i vërtetë dhe zbritja në 60° do të thotë “hollim” i tij, dhe në këtë mënyrë përfitimi i vlerave në lidhje me ngrohjen që janë të shtrembëruara dhe shumë më shumë optimiste.

Jo të gjithë klimatologët janë 100% të bindur për këtë interpretim të ri. Ka nga ata që thonë se të marrësh parasysh vetëm 30 vitet e fundit është e gabuar, sepse para vitit 1990 temperaturat në rajonin e Arktikut luhateshin shumë më tepër, madje për një periudhë të caktuar ato bien nën mesataren (efekti i parë anësor i ndotjes atmosferike). Edhe më skeptikët, megjithatë, pajtohen se deri më tani e kemi nënvlerësuar rritjen e temperaturave në Arktik të paktën pjesërisht: duke marrë parasysh efektet në pjesën tjetër të planetit, ky nuk është një lajm i mirë./Motilokal.com