Derisa Evropa është kapluar nga një valë përvëluese, efektet e saj që kanë thyer rekorde të motit të nxehtë janë të dukshme në zjarret pyjore që shpërthyen në pjesë të ndryshme të kontinentit evropian, raporton Anadolu.

Tani ekspertët po paralajmërojnë se "sezoni i zjarrit" i Evropës nuk është më një periudhë muajsh, por një çështje gjatë gjithë vitit.

"Për Bashkimin Evropian (BE), sezoni i zjarreve dikur ishte vetëm korriku, gushti, shtatori, por tani ai është shtrirë në të gjithë vitin, me kulmin e aktivitetit të zjarrit në pothuajse të gjithë muajt e vitit në rajone të ndryshme të Evropës", tha në një deklaratë me shkrim për Anadolu një ekspert nga Qendra e Përbashkët Kërkimore e Komisionit Evropian.

Sipas ekspertit, shkalla e shkatërrimit në vendet evropiane është gjithashtu në rritje, me zjarret duke u bërë më intensive dhe ekstreme.

"Për shembull, afër 90 mijë hektarë tokë u shkatërruan nga zjarret në vendet e BE-së në muajin mars të vitit 2022, por shifra për marsin e këtij viti ishte afër 100 mijë hektarë", theksoi eksperti.

Sipas specialistit të menaxhimit të zjarrit dhe konsulent për Organizatën e Ushqimit dhe Bujqësisë të OKB-së, Peter Moore, kur bëhet fjalët për shkaqet, njerëzit kryesojnë nga të gjitha pikat dhe kjo përbën pothuajse të gjitha shpërthimet e zjarreve.

"Rreth 90 për qind e ndezjes së zjarreve është nga njerëzit që përdorin zjarr me qëllim për të arritur diçka", u shpreh Moore për Anadolu.

Siç tha ai, këto aktivitete përfshijnë përgatitjen e tokës për bujqësi, pastrimin e mbetjeve bujqësore dhe pastrimin e kullotave për bagëtinë. Ai shtoi se këto janë praktika të rrënjosura thellë njerëzore që janë kryer me shekuj.

Megjithatë, tha ai, kur kushtet e pa favorshme të motit, si erërat e forta, përkojnë me këto ndezje, zjarret mund të dalin shpejt jashtë kontrollit.

"Era është gjëja më e keqe. Njerëzit flasin për temperaturat, e dini, këto 42, 47 gradë Celsius në këto rekorde, por era është lart nga ndikimi më i madh në zjarret dhe sjelljen e tyre", deklaroi Moore.

Duke përmendur shembuj, Moore tha se në pjesë të Italisë dhe Greqisë, si dhe në zjarret e vitit 2021 në Turqi, era u shfaq si një faktor i fuqishëm.

Sapo era ndalet ose reduktohet, theksoi ai, ka më shumë gjasa që flakët të mund të kontrollohen.

Braktisja e tokës dhe ndryshimi i peizazheve

Një faktor tjetër i rëndësishëm në zjarret që shkatërrojnë vende si Italia, Spanja, Portugalia, Greqia dhe Turqi është braktisja e tokës.

Moore shpjegoi se me kalimin e viteve këto vende përjetuan ndryshime të mëdha demografike në fshatrat e tyre, gjë që ka çuar në grumbullimin e karburanteve në këto zona.

"Vite e vite më parë, shumica e popullsisë jetonte në këtë peizazh. Ata po kultivonin bagëti dhe po rritnin të lashtat. Për shkak se ata jetonin atje, peizazhi nuk po grumbullonte karburant. Ata po kujdeseshin për të", tha ai.

Ndryshimet e popullsisë dhe demografike ndodhën kur njerëzit u zhvendosën në zonat urbane për punësim, arsim dhe arsye të tjera.

"Akumulimi i karburantit ndryshon. Kur keni një sezon të thatë, erëra të forta dhe keni disa ndezje, ju keni më pak njerëz që kanë bërë më pak aktivitet dhe keni më shumë karburant. Pra, ju keni një problem më të madh", tha ai.

Në Evropën perëndimore dhe veriore, braktisja e tokës tashmë ka ndodhur, theksoi ai, por "mënyra se si po menaxhohet peizazhi po ndryshon".

"Vendet si Gjermania, për shembull, apo Zvicra, kanë filluar të kenë zjarre. Norvegjia pati një sezon shumë të keq zjarresh rreth tre ose katër vjet më parë. Këto vende kanë filluar të përjetojnë zjarre për të njëjtat arsye", tha Moore.

Rreziku "pritet të përkeqësohet"

Shumë vende në Evropë po përballen me zjarret këtë vit, me Greqinë më e prekur për momentin, ndër të tjera edhe Spanja, Franca, Italia, Kroacia, Gjermania, Polonia dhe Republika Çeke.

Sipas Sistemit Evropian të Informacionit të Zjarrit të Pyjeve (EFFIS), deri më 20 korrik janë djegur rreth 177.557 hektarë tokë në BE, që është "pak mbi mesataren e dekadave të fundit".

Sipas ekspertit, ndryshimet klimatike po ndryshojnë dinamikën e zjarreve, të cilat po bëhen më të shpeshta në vendet e Evropës qendrore dhe veriore krahasuar me vitet e mëparshme.

Ai tha se zjarret kanë qenë gjithmonë normale në rajonin e Mesdheut, për shkak të kushteve klimatike dhe thatësirave gjatë verës.

"Zjarret po bëhen më të zakonshme në zonat ku nuk ishin aq të zakonshme, si Evropa Qendrore dhe Evropa Veriore", theksoi eksperti.

EFFIS njoftoi se "parashikon më shumë zjarre, pasi kushtet e rrezikut nga zjarri pritet të përkeqësohen sipas skenarëve të ndryshimeve klimatike".

Megjithatë, duke qenë se shumica e zjarreve shkaktohen nga njerëzit, ka "hapësirë të madhe për reduktimin e faktorëve jo klimatikë të rrezikut nga zjarri, si numri i ndezjeve, edukimi dhe ndërgjegjësimi më i mirë për zjarret dhe menaxhimi i lëndëve djegëse (bimësia) në terren për të kufizoni intensitetin e zjarreve dhe lehtësoni ndërhyrjet për shuarjen e zjarrit", shtoi ai.

/Anadolu/Motilokal.com