Shkalla e ndryshimeve klimatike u rrit në mënyrë alarmante midis viteve 2011-2020, e cila ishte dekada më e ngrohtë e regjistruar. Rritja e vazhdueshme e përqendrimeve të gazrave serrë ka nxitur temperaturat rekord të tokës e oqeaneve dhe ka shkaktuar një përshpejtim dramatik të shkrirjes së akullit dhe rritjes së nivelit të detit, sipas një raporti të ri nga Organizata Botërore Meteorologjike (WMO).

Mesazhet kryesore të raportit " Klima globale 2011-2020: Një dekadë e përshpejtimit të ndryshimeve klimatike" 

• 2011-2020 ishte dekada më e ngrohtë e regjistruar
• Humbje e paprecedentë e akullnajave dhe shtresave të akullit
• Rritja e nivelit të detit po përshpejtohet
• Nxehtësia e oqeanit dhe acidifikimi po dëmtojnë ekosistemet detare
• Ngjarjet ekstreme të motit minojnë zhvillimin e qëndrueshëm
• Shtresa e ozonit është në rrugën e rimëkëmbjes

Raporti "Klima globale 2011-2020: Një dekadë e përshpejtimit" dha alarmin, veçanërisht, për ndryshimet në rajonet polare dhe në lartësi të mëdha. Akullnajat po zvogëlohen me rreth 1 metër ekuivalent uji në vit, një humbje e paprecedentë, me implikime afatgjata për furnizimin me ujë për shumë miliona njerëz. Shtresat e akullit kontinental të Antarktidës humbën pothuajse 75% më shumë akull në dekadën 2011-2020 sesa në dekadën 2001-2010, një zhvillim ogurzi për rritjen e ardhshme të nivelit të detit që do të rrezikojë ekzistencën e rajoneve bregdetare dhe lartësisë së vendeve të ulëta.

Një fije shprese, thotë raporti, është se vrima e ozonit në Antarktidë ishte më e vogël në 2011-2020 sesa në dy dekadat e mëparshme falë veprimit të suksesshëm dhe të koordinuar ndërkombëtar për të hequr gradualisht kimikatet që shkatërrojnë ozonin, një shenjë e suksesit të Protokollit të Montrealit.

“Çdo dekadë që nga vitet 1990 ka qenë më e ngrohtë se e kaluara dhe ne nuk shohim asnjë shenjë të menjëhershme të ndryshimit të këtij trendi. Më shumë vende raportuan temperatura të larta rekord se çdo dekadë tjetër. Oqeani ynë po ngrohet gjithnjë e më shpejt dhe shkalla e rritjes së nivelit të detit është pothuajse dyfishuar në më pak se një brez. Ne po humbasim luftën për të shpëtuar akullnajat dhe shtresat e akullit që shkrihen”, tha sekretari i Përgjithshëm i WMO, profesor Petri Taalas .

"Kjo padyshim nxitet nga emetimet e gazeve serrë nga aktivitetet njerëzore", tha sekretari i Përgjithshëm i WMO prof. Petri Taalas. “Ne duhet të reduktojmë emetimet e gazit serrë si një prioritet kryesor dhe mbizotërues për planetin, në mënyrë që të parandalojmë ndryshimet klimatike jashtë kontrollit”, tha ai.

“Moti ynë po bëhet më ekstrem, me një ndikim të qartë dhe të dukshëm në zhvillimin socio-ekonomik. Thatësirat, valët e të nxehtit, përmbytjet, ciklonet tropikale dhe zjarret dëmtojnë infrastrukturën, reduktojnë rendimentet bujqësore, pakësojnë furnizimin me ujë dhe shkaktojnë zhvendosje masive”, tha profesor Taalas. "Shumë studime tregojnë se, në veçanti, rreziku i nxehtësisë ekstreme është rritur ndjeshëm gjatë dekadës së fundit."

Raporti dokumenton  efektet shkatërruese të ngjarjeve ekstreme gjatë dekadës, veçanërisht në sigurinë ushqimore, zhvendosjen dhe migrimin, duke penguar zhvillimin kombëtar dhe përparimin drejt Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm të OKB-së (Qëllimet e Zhvillimit të Qëndrueshëm).

Ai gjithashtu tregon se si përmirësimet në parashikimet, paralajmërimet e hershme dhe menaxhimi dhe reagimi i koordinuar i fatkeqësive po bëjnë ndryshim. Numri i viktimave të ngjarjeve ekstreme është ulur, gjë që lidhet me përmirësimin e sistemeve të paralajmërimit të hershëm, edhe pse humbjet ekonomike janë rritur.

Financimi publik dhe privat për klimën pothuajse u dyfishuan midis 2011 dhe 2020. Megjithatë, duhet të rritet të paktën shtatëfish deri në fund të kësaj dekade për të përmbushur objektivat klimatike.

Raporti u publikua në Konferencën e OKB-së për Ndryshimet Klimatike COP28 dhe thekson nevojën për veprime shumë më ambicioze klimatike për të kufizuar rritjen e temperaturës globale në jo më shumë se 1.5 °C mbi kohën para-industriale.

Raporti plotëson raportin vjetor të OBM-së për gjendjen e klimës në botë. Raporti vjetor i ndërmjetëm për vitin 2023, i publikuar në konferencën ndërkombëtare të ndryshimeve klimatike COP28, tha se viti 2023 pritet të jetë viti më i ngrohtë i regjistruar.

/Motilokal.com