Vapa ekstreme, ndotja e ajrit dhe përhapja e sëmundjeve vdekjeprurëse infektive janë vetëm disa nga arsyet pse Organizata Botërore e Shëndetësisë e quajti ndryshimin e klimës kërcënimin më të madh shëndetësor për njerëzimin.

Ngrohja globale duhet të kufizohet në 1.5 gradë Celsius "për të shmangur ndikimet katastrofike shëndetësore dhe për të parandaluar miliona vdekje të lidhura me ndryshimet klimatike", tha OBSH.

Por sipas planeve aktuale kombëtare për të reduktuar emetimet e karbonit, bota është në rrugën e duhur për t'u ngrohur me 2.9 gradë këtë shekull, njoftoi OKB javën e kaluar.

Edhe pse askush nuk do të kursehet plotësisht nga efektet e ndryshimeve klimatike, ekspertët presin që më të rrezikuarit të jenë fëmijët, gratë, të moshuarit, emigrantët dhe njerëzit në vendet më pak të zhvilluara që në fakt emetojnë më pak gazra serë.

Nxehtësia ekstreme

Ky vit përgjithësisht pritet të jetë më i ngrohti i regjistruar. Dhe ndërsa bota vazhdon të ngrohet, priten valë të nxehta edhe më të shpeshta dhe më intensive.

Besohet se verën e kaluar vapa shkaktoi më shumë se 70 mijë të vdekur në Evropë. Këto të dhëna u prezantuan nga shkencëtarët javën e kaluar, duke rishikuar shifrën e mëparshme prej 62 mijë.

Në mbarë botën, njerëzit u ekspozuan ndaj temperaturave kërcënuese për jetën për një mesatare prej 86 ditësh vitin e kaluar, sipas një raporti të botuar në revistën Lancet.

Numri i personave mbi 65 vjeç që kanë vdekur nga të nxehtit është rritur në periudhën 2013-2022 me 85 për qind krahasuar me dekadën e fundit të shekullit të kaluar.

Nëse planeti vazhdon të ngrohet kështu, deri në vitin 2050 do të vdesin edhe pesë herë më shumë. Thatësirat më të shpeshta do të çojnë në më shumë uri globalisht.

Ndërkohë, ngjarje të tjera ekstreme të motit si stuhitë, përmbytjet dhe zjarret do të vazhdojnë të kërcënojnë shëndetin e njerëzve në mbarë planetin.

Ndotja e ajrit

Pothuajse 99 për qind e popullsisë së botës thith ajër që tejkalon udhëzimet e OBSH-së për ndotjen e ajrit.

Sipas të dhënave të OBSH-së, ndotja e ajrit të shkaktuar nga emetimet e karburanteve fosile vret më shumë se katër milionë njerëz çdo vit.

Rrit rrezikun e sëmundjeve të frymëmarrjes, goditjes në tru, sëmundjeve të zemrës, kancerit të mushkërive, diabetit dhe problemeve të tjera shëndetësore.

Dëmi është shkaktuar pjesërisht nga mikrogrimcat PM2.5, të cilat janë kryesisht nga lëndët djegëse fosile. Njerëzit thithin këto grimca të vogla që mund të hyjnë në qarkullimin e gjakut nga mushkëritë.

Por jo të gjitha lajmet janë të këqija.

Një raport i Lancet zbuloi se vdekjet nga ndotja e ajrit të lidhur me lëndët djegëse fosile kanë rënë me 16 për qind që nga viti 2005, kryesisht për shkak të përpjekjeve për të reduktuar ndikimin e djegies së qymyrit.

Sëmundjet infektive

Ndryshimi i klimës nënkupton që mushkonjat, zogjtë dhe gjitarët do të lëvizin jashtë habitateve të tyre, duke rritur kërcënimin e sëmundjeve infektive.

Mbi të gjitha, për shkak të ndryshimeve klimatike, sëmundjet e transmetuara nga mushkonjat - ethet e dengës, chikungunya, Zika, virusi i Nilit Perëndimor dhe malaria - mund të përhapen.

Potenciali i transmetimit vetëm i dengut do të rritet me 36 për qind me ngrohjen prej 2 gradë Celsius.

Stuhitë dhe përmbytjet krijojnë ujëra të ndenjur, i cili është një terren për mbarështimin e mushkonjave dhe rrit rrezikun e sëmundjeve të shkaktuara nga uji, si kolera, tifoja dhe diarreja.

Shkencëtarët gjithashtu kanë frikë se gjitarët që humbasin në zona të reja mund të transmetojnë sëmundje tek njëri-tjetri, duke krijuar potencialisht viruse të reja që më pas mund të transmetohen te njerëzit.

Shëndeti mendor

Shqetësimi për të ardhmen e planetit tonë që po ngrohet po shkakton gjithnjë e më shumë ankth, depresion, madje edhe stres post-traumatik tek banorët e tij, veçanërisht tek ata njerëz që kanë luftuar më parë me këto çrregullime mendore, kanë paralajmëruar psikologët.

Interesant është fakti se në 10 muajt e parë të këtij viti përdoruesit e internetit kanë futur më së shumti termin “klimë” në motorin e kërkimit.

/Motilokal.com