Të dhënat e fundit nga Shërbimi i Ndryshimit të Klimës Kopernikus tregojnë se 2020-ta ishte viti më i ngrohtë i regjistruar, së bashku me vitin 2016. Temperaturat rreth globit ishin 0.6 gradë Celsius mbi mesataren e viteve 1981-2010.

2020-ta gjithashtu përmbyll atë që ishte dekada më e nxehtë e regjistruar.

Mesataret dekadale nga institucione të ndryshme shkencorë që nga viti 1851 tregojnë se temperaturat në të gjithë planetin janë rritur qartë në 40 vitet e fundit.

Sidoqoftë, ka pasur ndryshime në atmosferën tonë në vitin 2020.

Pandemia e koronavirusit krijoi bllokime në të gjithë Evropën. Rrugët papritmas ishin bosh dhe ajri u bë më i pastër. Nivelet e ndotjes së dioksidit të azotit nga automjetet ranë deri në 50% në disa vende.

Sidoqoftë, këto ndryshime nuk ishin afatgjate tha Richard Engelen nga Shërbimi i Monitorimit të Atmosferës Kopernikus.

"Nëse emetimet ulen, përqendrimet ulen, nëse emetimet kthehen lart përqendrimet kthehen lart. Kjo është në thelb sepse këta ndotës kanë një jetë të shkurtër në atmosferë. Ato ose bien përsëri në sipërfaqen e Tokës përmes reshjeve, për shembull, ose ato reagojnë me gazra të tjerë në atmosferë, kështu që jeta e tyre është e kufizuar", shpjegon ai.

Ndotja e ajrit në vitin 2020 u rrit dhe ra ndërsa bllokimet erdhën dhe ikën. Ndërkohë, emetimet e dioksidit të karbonit ranë me 7% vitin e kaluar. Por çfarë ndikimi kishte kjo në të vërtetë në klimën tonë? Ekspertët në Organizatën Botërore Meteorologjike kanë përgjigjet.

Euronews shkoi në Konservatorin dhe Kopshtin Botanik të Gjenevës për të diskutuar çështjen me shkencëtaren e emetimeve të CO2, Oksana Tarasova.

Ajo na tha që rënia e emetimeve për shkak të pandemisë nuk është e rëndësishme për sa i përket ndryshimit të klimës. Ajo thotë se "nivelet e CO2 në atmosferë, si dhe gazrat e tjerë kryesorë si metani dhe oksidi i azotit, po rriten. Kështu që ne nuk kemi parë ndonjë ulje të përqendrimit. Pra, nëse shikoni kurbën e rritur në 2019 dhe 2020."

"Le të imagjinojmë se niveli i CO2 në atmosferë është si një vaskë"

CO2 shkakton efektin serë. Emrin e ka nga mënyra sesi gazi bllokon nxehtësinë brenda atmosferës së Tokës, ashtu si gota ruan nxehtësinë në konservatorin tropikal të Kopshtit Botanik të Gjenevës.

Ekzistojnë dy efekte serë, "një efekt serrë natyror që qëndron, i cili ishte këtu para se njerëzit të fillonin të bënin ndonjë aktivitet. Dhe ekziston efekti serë i shkaktuar nga njeriu, i cili lidhet me emetimet tona. Pra, kur ne lëshojmë CO2 shtesë ose metan apo oksid azoti në atmosferë, të gjitha ato molekula që ne shtojmë, ato punojnë si makina të vogla ngrohëse", shpjegon Oksana.

Bimët gjithashtu kanë një rol shumë të rëndësishëm në rregullimin e klimës sonë. Në fakt, biosfera zë rreth 25% të emisioneve njerëzore të CO2, ndërsa oqeanet thithin edhe 25% të tjera. Sasia e saktë e thithur mund të rritet dhe të bie vit pas viti, sipas cikleve të ndryshme të klimës, disponueshmërisë së ujit dhe lëndëve ushqyese për bimët.

Një pyetje kryesore për shkencëtarët tani është për sa kohë do të zgjasë kjo, pasi ndryshon klima. Tarasova vazhdon: "Nëse të paktën ndalojmë shpyllëzimin, kjo është mjaft e mirë, sepse ne tashmë ndalojmë një nga burimet e emetimeve dhe nëse fillojmë ripyllëzimin, mund të marrim më shumë thithje nga atmosfera. Por sa larg mund të shkojmë, kjo është plotësisht e paqartë".

Tani jemi në rrugën e duhur për të goditur mbi një shkallë e gjysmë të ngrohjes globale në dekadat e ardhshme.

Sistemet e klimës gjithashtu reagojnë shumë ngadalë. Ndryshimi i zakoneve nuk do të ketë ndikim të menjëhershëm. Siç thotë Maxx Dilley, drejtor i Departamentit të Shërbimeve Klimatike në Organizatën Botërore Meteorologjike, "me të vërtetë duhen dekada që sistemi i klimës të arrijë atë që është në atmosferë sot. Pra, modeli i temperaturës që ne shohim globalisht është një produkt i vërtetë i serrës përqendrimet e gazit që kemi pasur në atmosferë 30 vjet më parë. Dhe për këtë arsye do të duhen edhe 30 vjet para se sistemi i klimës të fillojë të afrojë një ekuilibër bazuar në përqendrimet që kemi në gazrat serë në atmosferë sot".

Aktiviteti njerëzor do të thotë se nivelet e dioksidit të karbonit tani janë në mbi 410 pjesë për milion, nga një mesatare para-industriale prej 280 pjesë për milion. Pasojat e kësaj rritje janë të thella.

Oksana Tarasova i thotë Euronews se hera e fundit që atmosfera e Tokës kishte atë sasi CO2 ishte tre deri në pesë milion vjet më parë. Ajo tregon se "gjatë asaj kohe kishim dy deri në tre gradë temperaturë më të lartë dhe 10 deri në 20 metra më të lartë nivelin e detit. Por nuk kishte njerëz".

Kjo është një pamje e përgjithshme se ku është planeti tani. Nëse emetimet mund të ulen drejt zeros, atëherë situata do të ndryshojë ngadalë.

Pra, shpërthimi i koronavirusit nuk e ka ndryshuar rrjedhën e ndryshimit të klimës, por na ka mësuar për aftësinë tonë për të vepruar në kohë krize. Siç thotë Oksana Tarasova: "ajo që na demonstroi pandemia është se ekziston një shpresë, në kuptimin që nëse kemi nevojë të ndërmarrim veprime, ne jemi të aftë të ndërmarrim veprime masive"./Motilokal.com