Raporti i Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC) është një hap i rëndësishëm përpara në parashikimin se aplikimi i gjeo-inxhinierisë në kufizimin e ngrohjes globale mund të ndikojë në planet, edhe pse shkencëtarët thonë se pyetja kryesore është nëse do të përdoret kjo metodë e diskutueshme apo jo.

Gjeo-inxhinieria ose inxhinieria e klimës është një seri ndërhyrjesh të qëllimshme dhe madhore në sistemin klimatik të Tokës që synojnë zvogëlimin e ngrohjes globale dhe ndryshimin e kushteve klimatike. Ai përfshin ndryshimin e qëllimshëm të klimës përmes teknologjisë.

Bëhet fjalë kryesisht për gjetjen e metodave për të zvogëluar dioksidin e karbonit në atmosferë dhe për të kontrolluar rrezatimin diellor.

Dioksidi i karbonit konsiderohet të jetë shkaku i ndryshimit të klimës dhe është një nga gazrat serrë në atmosferë. Disa nga idetë ishin: thithja e dioksidit të karbonit direkt nga ajri, mbushja e Arktikut me grimca pluhuri, shpërndarja e grimcave të sulfatit në atmosferë (për të vepruar si një mburojë, reflektues miniaturë që do të zmbrapsnin një pjesë të rrezatimit të diellit dhe kështu do të ulnin temperaturën) dhe marrja e sasive të mëdha të hekurit në oqeane (për të përshpejtuar rritjen e algave të afta për thithjen e lartë të gazit).

Paneli i OKB-së diskutoi dy lloje të gjeo-inxhinierisë: menaxhimin e rrezatimit diellor dhe heqjen e gazrave serrë, por raporti nuk rekomandon nëse do të përdoren këto metoda apo jo.

Udhëzimet mbi gjeo-inxhinierinë pritet në raportin e ardhshëm të vitit 2022.

Në raportin e tij të vitit 2007, IPCC arriti në përfundimin se ishte përgjithësisht e vështirë për të provuar efektet pozitive të gjeo-inxhinierisë.

Një formë e gjeo-inxhinierisë përpiqet të largojë gazrat serrë nga atmosfera si rezultat i aktivitetit njerëzor, siç është dioksidi i karbonit, dhe t'i ruajë ato në mënyrë të sigurt pa shkaktuar dëme shtesë. E dyta është menaxhimi i rrezatimit diellor, i cili përpiqet të rregullojë sasinë e energjisë diellore që arrin në sipërfaqen e Tokës.

Ideja më e zakonshme për këtë formë të dytë të gjeo-inxhinierisë, e quajtur injeksion aerosol stratosferik (SAI), përfshin lëshimin e një aerosoli, një përzierje të grimcave të imta ose lëngjeve në atmosferën e sipërme, për të reflektuar një pjesë të rrezatimit të diellit në hapësirë.

Modelet klimatike deri më tani kanë trajtuar kryesisht çështjen se si kontrolli i rrezatimit diellor do të ndryshonte temperaturën mesatare në planet, por modelet në superkompjuterë janë bërë më të sofistikuar në parashikimin e variacioneve nga polet e Tokës në ekuator dhe midis hemisferave, thotë Govindasamy Bala, autori kryesor të Institutit Indian për Shkencën.

Gjeo-inxhinieria mund të ndryshojë sasinë e reshjeve

Këto modele gjithashtu mund të parashikojnë më mirë sesi gjeo-inxhinieria mund të ndryshojë sasinë e reshjeve, shiut dhe borës, domethënë të kontrollojë temperaturën dhe reshjet në të njëjtën kohë.

Njerëzit, për shembull, mund të hedhin grimca aerosoli të sulfatit në stratosferë, 20-25 kilometra mbi sipërfaqen e Tokës, për të reflektuar sa më shumë rrezet e diellit të jetë e mundur përsëri në hapësirë, gjë që do të zvogëlonte temperaturën globale.

Por ajo gjithashtu ka pasoja të padëshiruara, dhe kjo është zvogëlimi i sasisë mesatare të reshjeve, dhe më pas do të na duhej të shkonim në "hollimin e cirrusit", retë fibroze me gëzof, të mbuluar ose të ashpër të përbërë nga kristale akulli.

Cirus shfaqet në gjerësi gjeografike të butë në lartësi midis 5 dhe 13 kilometra dhe i përket reve të larta. Cirus nuk janë re reshjesh.

"Pyetja e vetme është nëse duam apo jo. Ajo përfshin pasiguri, çështje morale dhe etike", tha Bala.

"A janë efektet anësore që shoqërojnë gjeo-inxhinierinë shumë serioze?"

Paulo Artaxo, një fizikan në Universitetin e Sao Paulos, e interpretoi raportin për të theksuar akoma kujdesin kur bëhet fjalë për gjeo-inxhinierinë.

"Në fakt, mesazhi është pak a shumë i njëjtë me raportet e mëparshme. Shkenca ende nuk është pjekur", tha Artaxo.

"Shoqëria duhet të marrë parasysh nëse efektet anësore që shoqërojnë gjeo-inxhinierinë janë shumë serioze për të testuar ndonjë strategji", shtoi ai.

Disa vjet më parë, një ekip studiuesish të udhëhequr nga Christopher Trisos i Qendrës Kombëtare të Sintezës Socio-Mjedisore në Universitetin e Maryland në SHBA modeluan efektet e ndryshimeve të papritura në projektet e mundshme gjeo-inxhinierike afatgjata.

Ndryshimi i shpejtë do të pakësonte biodiversitetin global

Shkencëtarët kanë parashikuar një skenar në të cilin projekti SAI do të zbatohej deri në vitin 2070 dhe më pas do të mbyllej papritur për shkak të një politike të paqëndrueshme. Duke përdorur një simulim të një modeli klimatik gjeo-inxhinierik, të quajtur Projekti i Ndër -Krahasimit të Modelit Gjeo-inxhinierik ose GeoMIP, ata zbuluan se një ndryshim i tillë i shpejtë do të zvogëlonte biodiversitetin global më shumë sesa ngrohjen globale./Motilokal.com